📉 Terugstorting Loonheffingen: Het risico voor zelfstandigen in de Gig Economy

Vanaf 1 januari 2025 zijn opdrachtgevers weer verplicht actief te toetsen of er sprake is van een dienstbetrekking bij zelfstandige arbeid. Met het aflopen van het handhavingsmoratorium opent de Belastingdienst weer de deur om loonheffingen op te eisen wanneer een zzp’er eigenlijk gezien wordt als een werknemer. En dat risico wordt maar al te vaak onderschat door zowel de opdrachtgever als de zelfstandige zelf.

In dit artikel nemen we je mee in een praktijkvoorbeeld. We laten zien wat het effect is wanneer de Belastingdienst achteraf oordeelt dat je feitelijk in loondienst werkte. De loonheffingen moeten dan alsnog worden afgedragen – en de kosten kunnen flink oplopen.

💸 Rekenvoorbeeld: Het Verhaal van Jesse

Jesse is een zelfstandige die als IT-supportmedewerker werkt via een broker. Hij factureert 40 euro per uur, werkt gemiddeld 100 uur per maand en denkt alles goed geregeld te hebben. Hij heeft een KVK-inschrijving, eigen vervoer, en rekent zakelijke kosten af zoals zijn Volkswagen polo en brandstof. De opdrachtgever behandelt hem als zelfstandig ondernemer.

Maar stel: in 2026 oordeelt de Belastingdienst dat Jesse in 2025 toch als werknemer had moeten worden behandeld. De loonheffingen moeten alsnog worden afgedragen, en die komen bij de opdrachtgever terecht. Maar die zal het bedrag verhalen op Jesse omdat dit mag zie voetnoot.

📊 Jesse’s situatie als zzp’er:

• Uurtarief: €40
• Maandelijkse omzet: €4.000
• Jaaromzet: €48.000
• Zakelijke kosten (busje, brandstof, administratie, etc.): €8.000
• Belastbaar inkomen: €40.000
• Inkomstenbelasting (na mkb-vrijstelling en zelfstandigenaftrek): ca. €6.000 tot €8.000
• Netto resultaat per jaar: ongeveer €32.000

🚨 Maar nu oordeelt de Belastingdienst: “dienstbetrekking”

Als Jesse werknemer was geweest, zouden er over die €48.000 loonheffingen ingehouden moeten worden. De werkgever (in dit geval de opdrachtgever) moet:

• Inhouden en afdragen:
• Loonbelasting/premie volksverzekeringen: ~€17.793

Deze €17.793, moet de opdrachtgever alsnog afdragen aan de Belastingdienst. En omdat Jesse dit werk als zelfstandige heeft gedaan, zonder deze kosten te reserveren, zal de opdrachtgever dit bedrag waarschijnlijk op hem proberen te verhalen.

🧨 Gevolg voor Jesse

Ten eerste moet de administratie opnieuw gedaan worden. De zakelijk gemaakte kosten vallen ineens in privé. Dus het netto inkomen wordt nu 30.207 de zakelijk gemaakte kosten moeten daarvan af want die vallen nu in privé, waardoor het werkelijk netto salaris om en nabij de 22.200 komt. Mogelijk moet er ook nog wat verrekende BTW worden terug gestort dat heb ik in dit voorbeeld niet meegenomen. Dan volgt nog de vraag moeten we eerst de genoemde 17.793 helemaal terug storten of kan het reeds betaalde deel verrekend worden. Dit zal de praktijk moeten uitwijzen.  

Gelukkig geldt het risico in dit geval pas vanaf 1 januari 2025, omdat het handhavingsmoratorium dan pas is vervallen. Dat betekent dat Jesse in dit scenario maximaal over het jaar 2025 gecontroleerd kan worden.

💡 Wat kun je doen?

• Werk je via een platform of met vaste opdrachten? Laat je situatie toetsen.
• Laat een DBA-check doen (beoordeling van de arbeidsrelatie).
• Wees kritisch bij het accepteren van opdrachten waarin je feitelijk “vast werkt” onder gezag.
• Denk na over een verzekering of juridische dekking bij naheffingen.
• Wees enigszins spaarzaam, maak reserveringen voor dergelijke tegenvallers.
• Overweeg vanuit een BV te gaan werken omdat dit de risico’s in privé beter afdekt.

⚖️ Tot Slot

Zelfstandig werken betekent vrijheid, maar ook verantwoordelijkheid. Zeker als het op fiscale risico’s aankomt. Laat je dus niet verrassen. De schijn van ondernemerschap kan achteraf duur uitpakken — en in het ergste geval betekent dat: jarenlang werk en getouwtrek, met de Belastingdienst als eindontvanger.

In dit artikel is gerekend aan de hand van openbare bronnen zoals te vinden bij de Belastingdienst en nl.talent.com. In de praktijk kunnen de bedragen anders uitvallen, het gaat om bewustwording van dit risico.  

Voetnoot: De auteur was in 2016 werkzaam als fractiemedewerker in de tweede kamer en stelde onder andere de volgende kamer vraag aan de heer Wiebes.

Wat is uw mening inzake het feit dat de Belastingdienst modelovereenkomsten goedkeurt waarin is opgenomen dat werkgeversverzekeringen verhaald mogen worden op zzp'ers?

Antwoord van de heer Wiebes:

Verhaalsbepalingen in overeenkomsten zijn niet relevant voor de fiscale duiding en beoordeling van een arbeidsrelatie. Om die reden zijn verhaalsbepalingen in de op de site van de Belastingdienst aangeboden modelovereenkomsten weggelaten. Hoewel dus niet relevant voor de fiscale duiding, ongebruikelijk zijn deze bepalingen niet. Als achteraf blijkt dat een arbeidsrelatie toch een dienstbetrekking is (geweest) en een opdrachtgever met betrekking tot die arbeidsrelatie te maken krijgt met een naheffing van loonheffingen, is het verhalen door de opdrachtgever op de opdrachtnemer van de nageheven loonbelasting en premie volksverzekeringen gebruikelijk.

Dit deel van de heffingen dient immers door de werknemer te worden gedragen. Zolang een opdrachtgever/werkgever alleen de verschuldigde loonbelasting en premies volksverzekeringen verhaalt, handelt hij dus conform de wet. De opdrachtnemer/werknemer kan de op hem verhaalde premie volksverzekeringen en loonbelasting als voorheffing vervolgens verrekenen met de door hem in de inkomstenbelasting over zijn totale inkomen verschuldigde inkomensheffing.

Voor de premies werknemersverzekeringen en de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet geldt een verhaalsverbod. Die heffingen worden immers door de werkgever gedragen. Een bepaling over het verhalen van deze premie of deze bijdrage op de werknemer, die wettelijk niet is toegestaan, is in zijn geheel nietig en converteert niet in een geldige bepaling. Hiermee is sprake van de bedoelde gedeelde verantwoordelijkheid voor de arbeidsrelatie, waarbij ieder de «eigen» lasten draagt.