Het “oudste” beroep ter wereld en de nieuwe regels voor platformwerk

Sexwerkers worden al eeuwenlang als zelfstandigen beschouwd, maar in de moderne economie worden ze steeds vaker via platformen zoals Deepest Secrets geboekt. Recentelijk heeft het programma BOOS aandacht besteed aan de werking van deze platformen, waarbij vooral duidelijk werd dat klanten juridisch buiten schot blijven en dat sexwerkers als een soort ongewenste zzp’ers in een juridisch grijs gebied opereren.

Met de opkomst van digitale platformen en de EU-richtlijn voor platformwerk is er echter een mogelijkheid om de positie van sexwerkers te versterken en platformen verantwoordelijk te houden voor betere arbeidsvoorwaarden en bescherming.

De problematiek: schijnzelfstandigheid en gebrek aan bescherming

In Nederland worden sexwerkers vaak gedwongen om als zelfstandige te opereren, zonder de voordelen van een regulier dienstverband zoals ziekte-uitkering, pensioenopbouw of sociale zekerheid. Tegelijkertijd hebben ze vaak te maken met strenge regelgeving en vergunningseisen, terwijl digitale platformen die hen bemiddelen veel minder verantwoordelijkheden dragen. De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) biedt hierin geen bescherming, omdat particuliere klanten niet als werkgever worden beschouwd. Dit leidt ertoe dat sexwerkers nergens echt thuishoren in het huidige arbeidsrechtelijke systeem.

België als voorbeeld: volwaardig arbeidsstatuut voor sexwerkers

België heeft al belangrijke stappen gezet om de positie van sexwerkers te verbeteren. Sinds 1 december 2024 hebben sexwerkers in België een volwaardig arbeidersstatuut. Dit betekent dat zij nu toegang hebben tot sociale zekerheid, ziekte-uitkeringen en pensioenrechten. Daarnaast worden platformen en werkgevers verantwoordelijk gehouden voor het naleven van arbeidswetten en veilige werkomstandigheden. Dit laat zien dat er mogelijkheden zijn om sexwerk als regulier werk te erkennen en te beschermen, iets waar Nederland van kan leren.

De EU-richtlijn voor platformwerk: een kans op verandering

De nieuwe EU-richtlijn voor platformwerk is bedoeld om misstanden rondom schijnzelfstandigheid bij digitale platformen aan te pakken. Platformen zoals Uber, Deliveroo en ook Deepest Secrets kunnen straks onder bepaalde voorwaarden worden gezien als werkgever in plaats van enkel als bemiddelaar. Dat betekent dat ze verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor het bieden van sociale bescherming, eerlijke tarieven en betere werkomstandigheden.

Voor sexwerkers zou deze richtlijn een belangrijk juridisch handvat kunnen zijn om betere rechten af te dwingen. Als een platform opdrachten structureert, tarieven bepaalt, klanten selecteert en gedragsregels oplegt, kan er sprake zijn van een gezagsverhouding en daarmee van werknemerschap. Dat zou betekenen dat sexwerkers via deze platforms niet langer als volledig zelfstandige ondernemers hoeven te opereren, maar recht kunnen krijgen op bescherming en zekerheden.

Wat moet er gebeuren?

1. Duidelijke interpretatie van de EU-richtlijn: De Nederlandse overheid moet expliciet vaststellen hoe deze richtlijn van toepassing is op digitale platformen die sexwerk bemiddelen.
2. Verantwoordelijkheid bij platformen leggen: Net zoals Uber en Deliveroo mogelijk werkgeversverplichtingen krijgen, moeten ook escortplatformen zoals Deepest Secrets hun verantwoordelijkheid nemen.
3. Sociale bescherming voor sexwerkers: Dit kan variëren van toegang tot loon doorbetaling bij ziekte en pensioenopbouw tot eerlijke contracten en veilige werkomstandigheden.
4. Betere wetgeving rondom sexwerk en platformwerk: Nederland zou een voortrekkersrol kunnen spelen door sexwerkers expliciet op te nemen in regelgeving rondom platformwerk, zodat zij niet langer in een juridisch vacuüm zitten.

Conclusie

Het is tijd om sexwerkers serieus te nemen als werkenden die recht hebben op fatsoenlijke bescherming. De nieuwe EU-richtlijn voor platformwerk biedt een unieke kans om de rechten van deze groep te versterken en platformen verantwoordelijk te houden. België heeft al laten zien dat het mogelijk is om sexwerkers een volwaardig arbeidsstatuut te geven – Nederland moet niet achterblijven.

Sexwerk is werk. En werk verdient bescherming.

De link naar de video van BOOS bij deze https://youtu.be/cNBv6AcFjFc?si=EAIEnTNDKtg-dtm0